W kolumnie „Ekspozycja na ryzyko” za pomocą odpowiednich strzałek pokazano zmianę ekspozycji względem poprzedniego roku dla poszczególnych kategorii ryzyka.
Obszar ryzyka
Brak sukcesu wdrażanej przez Orange Polska strategii może skutkować utratą udziałów w rynku i/lub spadkiem rentowności
Główny cel biznesowy/ odniesienie do strategii
Bezkonkurencyjna transmisja danych dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw
Ekspozycja na ryzyko
Kluczowe czynniki ryzyka oraz kwestie i obszary niepewności
- Zwiększenie konkurencji oraz presji na usługi i ceny
- utrata części rynku na skutek wdrażania nowych usług i technologii
- niezrealizowanie zakładanego zwrotu z inwestycji w światłowody oraz utrata części rynku dostępu szerokopasmowego
- marginalizacja roli sieciowych operatorów komórkowych na skutek wdrożenia technologii eSIM
- zwiększenie konkurencji ze strony operatorów telewizji kablowych na rynku ofert konwergentnych
- pojawienie się nowych typów nadużyć towarzyszących rozwojowi nowych technologii
- konsekwencje pandemii koronawirusa dla Orange Polska
Potencjalny wpływ
Główne rynki, na których Orange Polska prowadzi działalność, są dojrzałe, a nawet nasycone. W związku z tym Orange Polska musi się mierzyć z niezwykle silną konkurencją, która początkowo miała charakter przede wszystkim cenowy, natomiast obecnie koncentruje się na jakości zarówno dostarczanych produktów, jak i obsługi klienta.
Gwałtowny wzrost ruchu szerokopasmowego (stacjonarnego i mobilnego) oraz rozwój nowych technologii stwarzają globalnym graczom w segmencie internetu możliwość nawiązywania bezpośrednich więzi z klientami operatorów telekomunikacyjnych, co pozbawia tych ostatnich, w tym Orange Polska, części przychodów i zysków. Jeżeli ten proces będzie się utrzymywać lub nasilać, może to mieć istotny niekorzystny wpływ na sytuację finansową i perspektywy operatorów.
Brak sukcesu wdrażanej przez Orange Polska strategii może skutkować utratą udziałów w rynku i/lub spadkiem rentowności. Takie same skutki może przynieść konsolidacja innych podmiotów na jednym z rynków, na których działa Orange Polska.
Wraz z rosnącą złożonością technologii i systemów sieciowych oraz coraz szybszym wdrażaniem nowych aplikacji i usług (zwłaszcza w zakresie połączeń międzysieciowych i zarządzania relacjami z klientami) mogą się pojawić nowe rodzaje nadużyć, które będą jeszcze trudniejsze do wykrycia i zwalczania, co może skutkować utratą przychodów.
Spowodowane przez pandemię koronawirusa COVID-19 zamknięcie znacznej części fizycznej sieci dystrybucji oraz ograniczenia w przemieszczaniu się osób wpłyną na sprzedaż nowych usług oraz sprzedaż sprzętu i akcesoriów. Zamknięcie granic wpłynie na przychody z usług roamingu międzynarodowego i roamingu dla osób odwiedzających. Istnieje także ryzyko opóźnienia części projektów lub rezygnacji z nich przez naszych klientów biznesowych. Prawdopodobne spowolnienie gospodarcze może niekorzystnie wpłynąć na ściąganie należności i wiąże się z ryzykiem powstania należności trudnościągalnych. Osłabienie złotego względem euro i dolara może negatywnie wpłynąć na koszty i nakłady inwestycyjne ponoszone w walutach obcych. Przewidujemy większy niekorzystny wpływ na przychody niż na rentowność, ponieważ kryzys w mniejszym stopniu wpływa na przychody z usług podstawowych. W momencie publikacji niniejszego raportu nie jest możliwe przedstawienie bardziej precyzyjnych szacunków, gdyż zależą one od czynników, na które Spółka nie ma wpływu. Do tych czynników należą między innymi: czas trwania i nasilenie pandemii, jej ostateczny wpływ na polską gospodarkę, a także zakres działań podjętych przez rząd zarówno w celu ograniczenia zagrożenia pandemią, jak i pomocy społeczeństwu i jego ochrony przed skutkami pandemii i spowodowanego nią kryzysu.
Podejście Zarządu i metody ograniczania ryzyka
W odpowiedzi Orange Polska podjął znaczące inwestycje w sieć światłowodową, realizując strategię konwergencji, a także kontynuuje proces transformacji i podnoszenia wydajności. Orange Polska postawił również na rozwój działalności uzupełniającej w takich obszarach jak usługi IT i integracyjne, sprzedaż urządzeń i dostawa energii elektrycznej.
W ocenie Spółki jej podstawowa działalność pozostaje relatywnie odporna na skutki pandemii. Z punktu widzenia potrzeb klientów indywidualnych i biznesowych transmisja danych i połączenia głosowe stały się bardziej istotne niż kiedykolwiek. Aby przeciwdziałać skutkom zamknięcia znacznej części punktów sprzedaży, Orange Polska rozwija sprzedaż w kanałach online i telesprzedaży. W obu tych kanałach jest widoczny zwiększony ruch klientów. Ponadto Spółka nasiliła działania marketingowe w odniesieniu do w pełni cyfrowej oferty Flex, którą można aktywować całkowicie zdalnie. Jednocześnie można oczekiwać, że niższa aktywność klientów pozytywnie wpłynie na wskaźnik rezygnacji z usług. Niedawne osłabienie złotego względem euro i dolara będzie miało w krótkim terminie ograniczony wpływ na wysokość kosztów i nakładów inwestycyjnych, gdyż Spółka ogranicza większość ryzyka walutowego, stosując instrumenty zabezpieczające.
Obszar ryzyka
Wzrost ilości i długości przerw w działaniu świadczonych usług
Główny cel biznesowy/ odniesienie do strategii
Najlepsze doświadczenie klienta
Bezkonkurencyjna transmisja danych dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw
Ekspozycja na ryzyko
Kluczowe czynniki ryzyka oraz kwestie i obszary niepewności
- Niedostępność infrastruktury informatyczno-sieciowej Orange Polska
- narażenie Orange Polska na ataki cybernetyczne
- pojawienie się aktów terroru
- obniżenie jakości lub zaprzestanie świadczenia usług na skutek zależności od partnerów zewnętrznych
- konsekwencje pandemii koronawirusa dla Orange Polska
Potencjalny wpływ
Zakłócenia lub przerwy w dostępie do usług mogą wynikać z następujących przyczyn: (i) cyberataków (na infrastrukturę informatyczną i sieciową), (ii) awarii (sprzętu lub oprogramowania), (iii) błędów ludzkich, (iv) aktów terroru lub sabotażu wpływających na funkcjonowanie krytycznego sprzętu lub oprogramowania, (v) niewykonywania zobowiązań przez kluczowych dostawców, (vi) braku wystarczającej przepustowości sieci do obsługi rosnącego ruchu bądź (vii) wdrażania nowych aplikacji lub oprogramowania, bądź (viii) niedostępności krytycznych produktów lub ich dostawców z powodu niestabilności rynków. Występowanie takich zdarzeń mogłoby znacząco pogorszyć wizerunek Orange Polska, a także doprowadzić do zmniejszenia przychodów, wpływając negatywnie na zysk i pozycję rynkową.
Podejście Zarządu i metody ograniczania ryzyka
Ograniczaniu powyższego ryzyka służą: odpowiednie planowanie rozwoju sieci i systemów informatycznych, inwestycje we wdrażanie rozwiązań przewidzianych na wypadek awarii, programy ubezpieczeniowe (obejmujące zagrożenia cybernetyczne i terrorystyczne) oraz wdrażanie planów ciągłości działania i zarządzania kryzysowego. Orange Polska, jako pierwszy operator telekomunikacyjny w Polsce, uzyskał certyfikat zgodności z normą ISO 22301:2012 dla Systemu Zarządzania Ciągłością Działania w zakresie świadczonych usług telekomunikacyjnych, teleinformatycznych i cyberbezpieczeństwa.
W związku z pandemią koronawirusa Orange Polska ogranicza ryzyko poprzez realizację planów ciągłości działania oraz wprowadzenie trybu pracy zdalnej dla ponad 80% pracowników. Ponadto, w celu zapewnienia bezpieczeństwa pracowników i klientów, do wszystkich lokalizacji są dostarczane środki sanitarne i dezynfekujące.
Obszar ryzyka
Naruszenie bezpieczeństwa informacji, w tym danych osobowych
Główny cel biznesowy/ odniesienie do strategii
Efektywność i odpowiedzialność w działaniu
Najlepsze doświadczenie klienta
Ekspozycja na ryzyko
Kluczowe czynniki ryzyka oraz kwestie i obszary niepewności
- Naruszenie bezpieczeństwa informacji, w tym danych osobowych
Potencjalny wpływ
Działalność Orange Polska może prowadzić do utraty, ujawnienia, upublicznienia, przekazania nieuprawnionym podmiotom bądź niewłaściwej modyfikacji danych osobowych klientów. Przyczyny takiej sytuacji mogą być następujące: (i) wdrażanie nowych usług lub aplikacji, np. związanych z wystawianiem faktur czy zarządzaniem relacjami z klientami, (ii) podejmowanie nowych inicjatyw, zwłaszcza w obszarze internetu rzeczy (IoT – Internet of Things), (iii) czyny zabronione (w tym cyberataki), zwłaszcza mające na celu kradzież danych osobowych, bądź (iv) potencjalne zaniedbania ze strony Grupy lub jej kontrahentów.
Za nieprzestrzeganie postanowień RODO mogą być nakładane kary administracyjne w wysokości do 4% wartości rocznego globalnego obrotu przedsiębiorstwa. Ewentualne naruszenie bezpieczeństwa danych osobowych może mieć bardzo niekorzystne skutki dla wizerunku Orange Polska oraz wiązać się z poważną odpowiedzialnością (potencjalnie również karną), co może mieć negatywny wpływ na przyszłe wyniki finansowe Spółki.
Podobnie jak w przypadku danych osobowych, Orange Polska zagraża ujawnienie, upublicznienie lub przekazanie nieuprawnionym podmiotom informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, w tym szczegółów dotyczących planowanych przedsięwzięć, kampanii marketingowych oraz nowych ofert i pakietów sprzedażowych. Przedwczesne ujawnienie takich informacji mogłoby spowodować nieosiągnięcie przez Orange Polska celów sprzedażowych oraz utratę udziałów w rynku. Do głównych przyczyn tych zagrożeń należą: (i) szpiegostwo przemysłowe (gospodarcze), (ii) czyny zabronione (w tym cyberataki), zwłaszcza mające na celu kradzież tajemnic przedsiębiorstwa, bądź (iii) potencjalne zaniedbania ze strony Grupy lub jej kontrahentów.
Podejście Zarządu i metody ograniczania ryzyka
Spółka posiada certyfikat zgodności Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji z normą ISO/IEC 27001 w zakresie świadczenia usług telekomunikacyjnych i teleinformatycznych, hostingu, kolokacji, przetwarzania w chmurze, cyberbezpieczeństwa oraz przetwarzania danych osobowych w chmurach obliczeniowych.
Orange Polska posiada także certyfikat potwierdzający stosowanie normy ISO/IEC 27018 Kodeks postępowania dotyczący ochrony danych osobowych w chmurach obliczeniowych funkcjonujących jako podmioty przetwarzające dane osobowe, w zakresie usług przetwarzania danych osobowych w chmurach obliczeniowych w modelach: UCaaS (Unified Communication as a Service), ICS (Integrated Computing Standard), ICM (Integrated Computing Managed) oraz smart CCaaS (smart Contact Center as a Service).
Ponadto Spółka regularnie odnawia certyfikaty FIRST oraz Trusted Introducer.
Obszar ryzyka
Ryzyka związane z rynkami finansowymi
Główny cel biznesowy/ odniesienie do strategii
Efektywność i odpowiedzialność w działaniu
Ekspozycja na ryzyko
Kluczowe czynniki ryzyka oraz kwestie i obszary niepewności
- Wzrost stóp procentowych
- osłabienie kursu rodzimej waluty
Potencjalny wpływ
W 2019 roku polityka banku centralnego nie uległa zmianie i stopy procentowe pozostały na tym samym poziomie, najniższym w historii. Spodziewano się takiego stanu do końca kadencji obecnych członków, jednak w marcu i kwietniu 2020 roku Rada Polityki Pieniężnej obniżyła referencyjną stopę procentową z 1,5% do 0,5%. Spowodowało to zwiększenie płynności w sektorze bankowym oraz zakup papierów wartościowych jako środek zaradczy łagodzący potencjalny negatywny wpływ na polską gospodarkę wynikający z pandemii COVID-19, która wybuchła w marcu 2020 r.
Wahania kursów walutowych mają wpływ na wysokość zobowiązań Orange Polska denominowanych w walutach obcych, a także na wysokość rozliczeń z operatorami zagranicznymi.
Podejście Zarządu i metody ograniczania ryzyka
Ewentualny wzrost stóp procentowych nie powinien mieć istotnego wpływu na koszt obsługi zadłużenia Orange Polska ze względu na utrzymywany wysoki poziom zabezpieczeń.
Ewentualne osłabienie kursu złotego nie powinno mieć wpływu na wysokość zobowiązań Orange Polska denominowanych w walutach obcych oraz na wysokość rozliczeń z operatorami zagranicznymi ze względu na utrzymywany wysoki poziom zabezpieczeń.
Obszar ryzyka
Obowiązki regulacyjne wynikające ze zmiany prawa, a także decyzji administracyjnych
Główny cel biznesowy/ odniesienie do strategii
Efektywność i odpowiedzialność w działaniu
Ekspozycja na ryzyko
Kluczowe czynniki ryzyka oraz kwestie i obszary niepewności
- Obniżki stawki za zakańczanie połączeń w sieci stacjonarnej (FTR)
- ryzyko związane z pozyskaniem nowych pasm na potrzeby świadczenia zaawansowanych usług telekomunikacyjnych (w tym 5G)
- potencjalne konsekwencje sporu USA – Chiny
- postępowania UOKiK i Komisji Europejskiej w sprawie współdzielenia sieci
- korekty finansowe w ramach POPC
- wzrost obciążeń podatkowych i presji fiskalnej w wyniku zmian w prawie
- wzrost opłat za używanie gruntu stron trzecich na potrzeby budowy i utrzymania infrastruktury Orange Polska
- straty wizerunkowe i finansowe na skutek udziału pracowników lub partnerów Orange Polska w działaniach o charakterze korupcyjnym
Potencjalny wpływ
Orange Polska musi wypełniać różne obowiązki regulacyjne, które określają zasady świadczenia usług i oferowania produktów, w tym dotyczące pozyskiwania i odnawiania licencji. Obowiązki regulacyjne wynikają ze zmian prawa oraz decyzji administracyjnych. Decyzje regulacyjne i zmiany w otoczeniu regulacyjnym mogą niekorzystnie wpływać na Orange Polska.
W związku z dwustronnym sporem pomiędzy USA a Chinami dostawcy chińscy mogą być objęci sankcjami przez rząd USA. Dla operatorów telekomunikacyjnych takich jak Orange Polska zastosowanie sankcji wobec chińskich dostawców może oznaczać ograniczenia w planowanej budowie i rozwoju infrastruktury sieciowej (w tym 5G) oraz wpływać na dostępną pulę dostawców sprzętu telekomunikacyjnego. Orange Polska może także ponieść straty wynikające z malejącego zainteresowania klientów produktami chińskich marek, a ponadto – ze względu na światową skalę konfliktu – może nastąpić opóźnienie i/lub zwiększenie kosztów wdrożenia sieci 5G.
W ramach POPC istnieje ryzyko nieosiągnięcia zakładanego zwrotu z inwestycji w wyniku obniżenia kwot dofinansowania.
Pomimo wzmocnienia przez Orange Polska polityki przeciwdziałania korupcji, ze względu na znaczną liczbę kontrahentów oraz złożony charakter procesów, mogą się zdarzyć przypadki działań o charakterze korupcyjnym, co może mieć niekorzystne skutki, zwłaszcza dla wizerunku Orange Polska.
Podejście Zarządu i metody ograniczania ryzyka
W 2018 roku nastąpiły zmiany otoczenia prawnego zarówno w zakresie prawa ogólnego, jak i przepisów odnoszących się bezpośrednio do branży telekomunikacyjnej. Zmiany w otoczeniu prawnym i regulacyjnym wymagają stałego i starannego monitorowania, jak również zapewnienia środków na wdrożenie nowych regulacji, aby zapobiec niezgodności z przepisami.
Na poziomie UE w 2019 roku podjęto prace nad określeniem wspólnego podejścia do bezpieczeństwa sieci 5G, w ramach których przeprowadzono proces oceny ryzyka oraz zidentyfikowano główne zagrożenia w sieci 5G. W wyniku tych prac w styczniu bieżącego roku opublikowano dokument pt. „Unijny zestaw narzędzi ograniczających zagrożenia w obszarze cyberbezpieczeństwa sieci 5G”, który określa ogólne podejście do tej kwestii. Chociaż dokument nie wyklucza żadnego konkretnego dostawcy, to za istotne ryzyko uznaje uzależnienie od jednego dostawcy oraz zagrożenia związane z łańcuchem dostaw, w tym ingerencją państw spoza UE. Państwa członkowskie powinny dokonać analizy profilów ryzyka dostawców i, w zależności od jej wyników, zastosować odpowiednie ograniczenia i wyłączenia, zwłaszcza w odniesieniu do kluczowych zasobów. Prace w tym zakresie już się rozpoczęły na poziomie krajowym, czego wyrazem jest m.in. podpisanie Wspólnej Deklaracji USA i Polski na temat 5G w 2019 roku, a także rozpoczęcie w 2020 roku prac legislacyjnych w zakresie określenia nowych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i integralności sieci telekomunikacyjnych, w tym sieci 5G. Orange Polska monitoruje potencjalne regulacje w tym obszarze i podejmie odpowiednie działania w celu dostosowania się do wszelkich nowych obowiązków, jakie mogą zostać wprowadzone.
W Orange Polska wdrożono Politykę Antykorupcyjną oraz Wytyczne do zapobiegania korupcji. Te regulacje zawierają szczegółowe zasady i normy oraz odniesienia do konkretnych warunków i sytuacji, które pozwalają zidentyfikować i ograniczyć ryzyko wystąpienia korupcji. Spółka prowadzi także szereg działań o charakterze informacyjnym i szkoleniowym w celu podniesienia świadomości pracowników w zakresie przepisów i zasad antykorupcyjnych.
Obszar ryzyka
Oddziaływanie pól elektromagnetycznych wytwarzanych przez urządzenia radiowe
Główny cel biznesowy/ odniesienie do strategii
Bezkonkurencyjna transmisja danych dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw
Efektywność i odpowiedzialność w działaniu
Ekspozycja na ryzyko
Kluczowe czynniki ryzyka oraz kwestie i obszary niepewności
- Niekorzystny wpływ pól elektromagnetycznych na zdrowie ludzi
- spadek zainteresowania mobilnymi usługami telekomunikacyjnymi
- trudności inwestycyjne i zwiększone koszty związane z instalowaniem stacji bazowych i innych urządzeń bezprzewodowych
Potencjalny wpływ
Pola elektromagnetyczne wytwarzane przez urządzenia radiowe (wykorzystywane przede wszystkim w sieciach mobilnych, ale także stacjonarnych) mogą budzić obawy o ich niekorzystny wpływ na zdrowie ludzi. Od 1 stycznia 2020 roku obowiązujące w Polsce ograniczenia w zakresie dopuszczalnego poziomu pól elektromagnetycznych są zgodne z Zaleceniem Rady 1999/519/WE, co oznacza, że obecnie odpowiadają limitom stosowanym w większości krajów europejskich.
Gdyby w przyszłości badania naukowe w pewnym stopniu potwierdziły słuszność powyższych obaw, spowodowałoby to zapewne spadek zainteresowania mobilnymi usługami telekomunikacyjnymi, trudności inwestycyjne i zwiększone koszty związane z instalowaniem stacji bazowych i innych urządzeń bezprzewodowych, a także nasilenie sporów i roszczeń.
Podejście Zarządu i metody ograniczania ryzyka
Ścisłe kierownictwo Spółki monitoruje przestrzeganie wymogów regulacyjnych i dopuszczalnych poziomów emisji oraz innych wymogów prawnych w zakresie ochrony środowiska. Ponadto w Orange Polska został wdrożony system zarządzania środowiskowego dla obszaru dostarczania usług telefonii mobilnej.