Q&A z CFO

Q: W 2020 roku Spółka osiągnęła zakładane cele finansowe. Na ile było to trudne w roku naznaczonym pandemią?

Nie było to proste, ale udało się to osiągnąć dzięki odporności naszej działalności biznesowej w połączeniu z istotnym wsparciem wynikającym z nadzwyczajnych działań po stronie kosztów w celu ograniczenia wpływu pandemii.

W takiej działalności jak nasza, większość wpływów i zysków pochodzi z usług abonamentowych. Ponadto, ograniczenia pandemiczne, związane z przejściem na pracę i naukę zdalną, przyspieszyły wzrost popytu na szybką i niezawodną łączność, która z punktu widzenia potrzeb klientów indywidualnych i biznesowych stała się bardziej istotna niż kiedykolwiek. To zapewniło nam względną stabilność i przewidywalność strumieni przychodów, dzięki czemu znaleźliśmy się w bardziej komfortowej sytuacji od wielu innych branż.

Jednak zamknięcie granic i ograniczenia w przemieszczaniu się osób istotnie wpłynęły na nasze przychody z roamingu i usług przedpłaconych. Ponadto, nastąpiło spowolnienie na rynku usług IT i integracyjnych oraz znacząco wyhamował rynek nieruchomości – gdzie aktywnie staramy się sprzedawać nasze nieruchomości w ramach przekształcania bazy aktywów. Musieliśmy także utworzyć rezerwy na dodatkowe ryzyka. W celu przynajmniej częściowego zrównoważania niekorzystnego wpływu pandemii i zabezpieczenia naszych celów biznesowych podjęliśmy w ciągu roku szereg działań wpływających na wysokość kosztów operacyjnych i nakładów inwestycyjnych. Najważniejszym elementem było ograniczenie nagród jubileuszowych, co pozwoliło na rozwiązanie znaczących rezerw. Renegocjowaliśmy także niektóre postanowienia Umowy Społecznej oraz rygorystycznie zamroziliśmy koszty we wszystkich pobocznych obszarach biznesowych. Po stronie nakładów inwestycyjnych spowolniliśmy niektóre projekty dotyczące systemów informatycznych oraz przygotowania do rozbudowy sieci światłowodowej.

Dzięki relatywnej odporności naszej podstawowej działalności oraz dodatkowym działaniom ograniczającym wpływ pandemii, odnotowaliśmy w 2020 roku wzrost EBITDAaL o 2,9% w ujęciu rocznym – co było zgodne z przedstawioną na początku roku prognozą.

Q: Strategia Orange.one doprowadziła do odwrócenia trendów finansowych. Jakie kluczowe elementy się na to złożyły?

Zrealizowaliśmy wszystkie obietnice dotyczące przywrócenia wzrostu wskaźników finansowych, złożone podczas przedstawiania naszej strategii w 2017 roku. W niektórych przypadkach nawet przekroczyliśmy pierwotne oczekiwania.

Osiągnęliśmy ten sukces dzięki połączeniu stopniowego odwrócenia trendów komercyjnych oraz ogromnego wysiłku w zakresie optymalizacji kosztów. Po stronie komercyjnej kluczowe były dwa czynniki. Po pierwsze, z powodzeniem zrealizowaliśmy strategię konwergencji, co było możliwe głównie dzięki dynamicznemu wzrostowi zasięgu usług światłowodowych. Po drugie, we wszystkich działaniach komercyjnych zwracaliśmy szczególną uwagę na budowanie wartości. W szczególności przyjęliśmy podejście „więcej za więcej” w polityce cenowej. Jednocześnie, znacząco podnieśliśmy efektywność. Od 2017 roku zoptymalizowaliśmy koszty pośrednie o blisko 600 mln zł, tj. 15%. Spadek ten udało się osiągnąć pomimo presji inflacyjnej w takich obszarach jak koszty pracy czy energii elektrycznej – wymagało to zatem jeszcze większego wysiłku.

Podsumowując, dzięki odwróceniu trendów znajdujemy się obecnie w znacznie lepszym położeniu niż w 2017 roku: rosną przychody i rentowność operacyjna, a bilans jest znacznie bezpieczniejszy.

Q: Czy to oznacza, że Orange Polska wszedł na ścieżkę trwałego wzrostu?

Strategia Orange.one stanowiła przełom: dowiodła, że nie jesteśmy skazani na ciągłe spadki, lecz możemy osiągać wzrost. Jednak w celu uzyskania trwałej podstawy wzrostu musimy wykonać kolejny krok. W ostatnich trzech latach nasz wzrost wynikał z intensywnych działań w zakresie optymalizacji kosztów. Marża bezpośrednia na naszej działalności, która jest miarą rentowności przychodów, nadal spadała – choć dynamika tego spadku uległa spowolnieniu. Działo się tak pomimo wzrostu Raport Zintegrowany 2020 / Wyniki przychodów. Główną przyczyną tego stanu rzeczy jest stałe obciążenie ze strony tradycyjnych usług stacjonarnych, które podlegają strukturalnym spadkom. Zatem w celu zwiększenia marży bezpośredniej musimy w pierwszej kolejności zrównoważyć te spadki. Poprawa wyników finansowych dzięki oszczędnościom kosztowym nie może być uważana za trwałą. Naturalnie będziemy kontynuować proces transformacji kosztów, ale z założenia wszelkie oszczędności mają swoje granice. Aby wzrost był trwały, musi wynikać z rosnących przychodów, przekładających się na wzrost marży bezpośredniej. Jestem zdania, że to będzie naszym kluczowym celem finansowym w kolejnym okresie strategicznym. To także nasz plan na 2021 rok.

Skoro już mowa o planowanym wzroście, chciałbym także podkreślić, że przy podejmowaniu decyzji o alokacji środków będziemy przywiązywać dużą wagę do zwiększenia stopy zwrotu z zaangażowanego kapitału (ROCE).

Q: W ostatnich kilku latach Spółka wykonała wspaniałą pracę w zakresie oszczędności kosztowych. Jaki jest możliwy zakres dalszych oszczędności w przyszłości?

Tak, jak wspomniałem, w ramach strategii Orange.one wdrożyliśmy kompleksowy program transformacji działalności w celu uproszczenia oraz, gdzie to możliwe, automatyzacji i cyfryzacji procesów biznesowych. Przyniosło to nam bardzo znaczący wzrost efektywności. Jestem pewien, że w nowej strategii ta transformacja będzie kontynuowana, choć naturalnie w mniejszej skali.

Kierunki, w jakich widzimy dalszy duży potencjał dla oszczędności, to automatyzacja i cyfryzacja. Działania w zakresie cyfryzacji zostaną rozciągnięte na wiele obszarów, w tym kanały dystrybucji, oferty produktowe i obsługę klientów. Chcemy przyspieszyć wzrost udziału sprzedaży internetowej oraz zwiększyć liczbę klientów korzystających z ofert całkowicie cyfrowych. W obsłudze klientów już osiągnęliśmy duży postęp dzięki sztucznej inteligencji w postaci czatbota Maxa, ale mamy pomysły na wdrożenie kolejnych narzędzi cyfrowych oraz szersze wykorzystanie aplikacji Mój Orange w procesie utrzymania klientów. Zwiększymy inwestycje w uczenie maszynowe i systemy sztucznej inteligencji w funkcjach wsparcia oraz utrzymania sieci. To między innymi przyczyni się również do dalszej optymalizacji zużycia energii. Pandemia sprawia, że musimy na nowo przemyśleć model pracy – sądzę, na przykład, że w przyszłości będziemy potrzebować znacznie mniej powierzchni biurowej.

Epoka prostego cięcia kosztów w Orange Polska już dawno minęła. Obecnie wzrost efektywności jest wynikiem stałego poszukiwania możliwości upraszczania procesów – co stało się częścią naszego korporacyjnego DNA. Do tych działań skłania nas duża konkurencja na rynku, otoczenie inflacyjne oraz wciąż znaczące obciążenie wynikające z naszej historii. Presja inflacyjna jest szczególnie widoczna w przypadku kosztów pracy i energii elektrycznej. Wzrost cen prądu może jeszcze przyspieszyć wraz z budową sieci 5G.

Q: Ważnym elementem nowej strategii Orange Polska będzie projekt FiberCo, którego dotyczy niedawno zawarta umowa. Skoro światłowody są tak opłacalne, to dlaczego dzielić się przyszłymi korzyściami z partnerem?

Projekt FiberCo pozwala nam jednocześnie osiągnąć kilka celów. Po pierwsze i najważniejsze, powstanie sieć światłowodowa dla 1,7 mln gospodarstw domowych, z której Spółka będzie korzystać na warunkach hurtowych. To dla nas kluczowa korzyść. Po drugie, ponieważ spółka Światłowód Inwestycje będzie pozostawać pod wspólną kontrolą, to jej nakłady inwestycyjne i zadłużenie nie będą obciążać bilansu Orange Polska. To dla nas bardzo ważne w obliczu cyklu inwestycyjnego związanego z wdrożeniem technologii 5G. Ponadto, sprzedając 50% udziałów w spółce Światłowód Inwestycje, częściowo zmonetyzujemy dotychczasowe inwestycje i dodatkowo wzmocnimy bilans. Taki model pozwoli nam kontynuować ekspansję usług światłowodowych, a jednocześnie zachować środki na inwestycje w 5G, które będą obejmować zarówno zakup licencji na użytkowanie częstotliwości jak i późniejszą budowę sieci. Bez transakcji w ramach projektu FiberCo byłoby to bez porównania trudniejsze.

Q: Czy pana zdaniem wraz z nową strategią Orange Polska może powrócić do wynagradzania akcjonariuszy?

Spotykając się przy wielu okazjach z inwestorami, przekonałem się, jak ważny dla akcjonariuszy jest powrót do wypłacania dywidendy. Pozostaje to również moim pragnieniem – i jestem przekonany, że zbliżamy się do tego momentu. W wyniku strategii Orange.one jesteśmy w znacznie lepszej kondycji niż w 2017 roku, kiedy zawiesiliśmy wypłacanie dywidendy. Kilka tygodni temu Zarząd zaproponował powrót do dywidendy w 2022 roku. W 2021 roku, biorąc pod uwagę niepewność dotyczącą warunków nadchodzącej aukcji na częstotliwości 5G oraz końcowych zapisów ustawy o cyberbezpieczeństwie, zdecydowaliśmy nie rekomendować wypłaty dywidendy dla akcjonariuszy. Jednak zadeklarowaliśmy, że będziemy proponować wypłatę dywidendy w wysokości 0,25 zł na akcję w 2022 roku z zysków za 2021 rok, pod warunkiem, że wskaźnik długu netto do EBITDAaL nie przekroczy poziomu 2,1x (uwzględniając wynik aukcji na pasmo 5G).

Jacek Kunicki
Orange Polska CFO