Raport
roczny 2020

- A +
EN

Otoczenie zewnętrzne

Otoczenie regulacyjne

Zasady ogólne

Rynek telekomunikacyjny w Polsce podlega szerokim regulacjom sektorowym przyjmowanym na poziomie Unii Europejskiej, a następnie przenoszonym do ustawodawstwa krajowego. Nadzór nad rynkiem sprawuje krajowy organ regulacyjny: Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE). Ogólną zasadą jest podział rynku telekomunikacyjnego na odrębne rynki poszczególnych usług detalicznych i hurtowych – zwane rynkami właściwymi. UKE analizuje poziom konkurencji na każdym z tych rynków i w oparciu o wyniki analizy podejmuje decyzje o wymaganym zakresie regulacji. Jako były operator narodowy na rynku usług telefonii stacjonarnej, spółka Orange Polska została uznana za operatora o znaczącej pozycji rynkowej i podlega obowiązkom regulacyjnym względem określonych segmentów rynku. Spółka ma między innymi obowiązek przygotowywania sprawozdań z rachunkowości regulacyjnej, a w przypadku usług dostępu do infrastruktury sieciowej (LLU) i usług dostępu szerokopasmowego (BSA) – opisu kalkulacji kosztów, a także poddawania ich niezależnemu audytowi. Te ograniczenia regulacyjne mają znaczący wpływ na niektóre ze świadczonych przez nas usług. Na rynku komórkowym, Orange Polska i pozostali najwięksi operatorzy podlegają takim samym regulacjom. Działalność Spółki jest również monitorowana przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK).

Obecnie, za najważniejsze dla naszej działalności uważamy następujące regulacje:

  • Obowiązek zapewnienia dostępu do usługi hurtowej odsprzedaży dostępów szerokopasmowych (BSA) oraz fizycznego dostępu do infrastruktury pętli lokalnych (LLU) po cenach uzależnionych od kosztów (weryfikowanych testami zawężania marży i ceny) i na warunkach niedyskryminacyjnych (w tym z zachowaniem „chińskich murów”). Regulacje w tym zakresie dotyczą zarówno łączy miedzianych jak i światłowodowych. Obowiązek udostępnienia infrastruktury miedzianej i światłowodowej przez Orange Polska na zasadach BSA nie dotyczy 151 zderegulowanych gmin. Obowiązek zapewnienia dostępu do infrastruktury sieciowej nie dotyczy 51 zderegulowanych gmin. Spółka, podobnie jak inni beneficjenci środków publicznych, zapewnia także dostęp hurtowy (BSA i LLU) do sieci wybudowanych w ramach POPC oraz dostęp do infrastruktury.
  • Regulacje dotyczące usług zakańczania połączeń. Wysokość ogólnounijnych stawek za zakańczanie połączeń została określona w Rozporządzeniu Delegowanym. Stawki te będą wprowadzane od 1 lipca 2021 roku.
  • Jednolita maksymalna ogólnounijna stawka za zakończenie połączenia głosowego w sieci ruchomej będzie wynosić 0,2 eurocenta za minutę od 1 stycznia 2024 r. Przewidziana jest następująca ścieżka dojścia do tego poziomu:
    • 0,7 ec/min – ta stawka obowiązuje od 1 maja 2021 r.,
    • 0,55 ec/min – od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r.,
    • 0,4 ec/min – od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r.
  • Jednolita maksymalna ogólnounijna stawka za zakończenie połączenia głosowego w sieci stacjonarnej będzie wynosić 0,07 ec/min od 1 stycznia 2022 r. Do tego czasu, w Polsce będzie od 1 lipca 2021 r. obowiązywać stawka przejściowa na poziomie 0,5 gr/min (0,112 ec/min).

Naturalnie, jako firma jesteśmy także obowiązani stosować się do przepisów ogólnych oraz decyzji administracyjnych. W ostatnim okresie, otoczenie prawne zmienia się bardzo dynamicznie. Niedawno, UKE wydał decyzję o deregulacji hurtowego rynku usługi dostępu wysokiej jakości.

Zarówno na szczeblu europejskim jak i krajowym planowane są dalsze zmiany w regulacjach telekomunikacyjnych.

W ostatnich kilku latach, ramy regulacyjne ewoluowały w stronę nieco łagodniejszej polityki nadzoru. Było to przede wszystkim związane ze zmianami w ogólnej strukturze rynku telekomunikacyjnego w Polsce oraz znacznym zwiększeniem konkurencji w określonych segmentach (np. w wyniku pojawienia się operatorów kablowych jako ważnych graczy na rynku detalicznych usług stacjonarnego dostępu do Internetu).

Przykładowo, UKE wydał decyzje, które gwarantują symetryczny dostęp do kanalizacji kablowej i regulują dostęp do kabli wewnątrzbudynkowych należących do najważniejszych posiadaczy tej infrastruktury, przy czym obowiązki regulacyjne zostały nałożone nie tylko na przedsiębiorców telekomunikacyjnych, ale także na największych operatorów telewizji kablowej.

Na szczeblu unijnym, lista rynków podlegających regulacji ex ante poprzez określenie podmiotów o znaczącej pozycji rynkowej została ograniczona do dwóch: hurtowego rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji (LLU) oraz hurtowego rynku usługi dedykowanej przepustowości (w tym dosyłu bezprzewodowego). Wdrożenie zalecenia Komisji wymaga nowego przeglądu rynków i wydania odpowiednich decyzji przez UKE.

Na szczeblu krajowym, trwają prace legislacyjne (obecnie na poziomie rządowym) nad projektem ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa. Projekt zakłada między innymi wprowadzenie mechanizmu oceny tzw. dostawców wysokiego ryzyka.

Otoczenie makroekonomiczne

Zmiany w otoczeniu makroekonomicznym, w tym dotyczące wzrostu gospodarczego, inflacji, bezrobocia, dochodu rozporządzalnego, stóp procentowych i kursów wymiany, mogą wpływać na zdolność Spółki do tworzenia wartości. Chociaż nie mamy bezpośredniego wpływu na te czynniki, możemy ograniczać niekorzystne skutki zmian poprzez stosowanie instrumentów zabezpieczających.

Wybuch pandemii koronawirusa w 2020 roku miał znaczący wpływ na polską gospodarkę, która po raz pierwszy od 30 lat znalazła się w recesji – jednak znacznie płytszej niż w krajach Europy Zachodniej. Z powodu utrzymującej się pandemii i jej skutków dla osób fizycznych i przedsiębiorstw, najczęściej używanym słowem w prognozach gospodarczych jest niepewność. Pomimo to, większość analiz przewiduje odbicie gospodarki już w 2021 roku, a w kolejnych latach – dynamiczny wzrost. Jest to możliwe dzięki szczepionkom na COVID-19 oraz rosnącej liczbie osób odpornych na koronawirusa.

Wybuch pandemii COVID-19 spowodował dynamiczną zmianę sytuacji rynkowej. Po wzroście PKB o 4,5% w 2019 roku, gospodarka Polski odnotowała w 2020 roku spadek o 2,7% (według danych GUS). Należy jednak podkreślić, że w ocenie Komisji Europejskiej ten ubiegłoroczny spadek PKB był jednym z najniższych w krajach UE. Niekorzystne warunki makroekonomiczne miały związek z pandemią i wynikały głównie ze spadków popytu krajowego, inwestycji oraz konsumpcji prywatnej. Pomimo utrzymujących się ograniczeń, przewiduje się powrót polskiej gospodarki do wzrostu gospodarczego w 2021 roku i w latach następnych. Jednak na perspektywę wzrostu gospodarczego w Polsce, zwłaszcza obecnie, wpływa także kondycja innych gospodarek europejskich oraz powrót do „nowej normalności” na rynkach światowych.

Średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług w 2020 roku osiągnął poziom 3,4%, znacznie przekraczając cel inflacyjny banku centralnego (2,5%). To najwyższy poziom inflacji od dziewięciu lat. W perspektywie najbliższych lat spodziewane jest utrzymanie relatywnie wysokiej presji inflacyjnej (nadal powyżej celu inflacyjnego NBP), głównie za sprawą wzrostu cen energii i kosztów administracyjnych. Pomimo utrzymującej się presji inflacyjnej, Rada Polityki Pieniężnej w obliczu pandemii obniżyła stopę referencyjną do 0,10%, co jest najniższym poziomem w historii.

Na rynku telekomunikacyjnym w Polsce, w 2019 roku nastąpiła stabilizacja, która utrzymała się także w roku ubiegłym – w szczególności dzięki przyjęciu strategii „więcej za więcej” przez głównych operatorów.

W Polsce przewidywane jest dalsze przyspieszenie rewolucji cyfrowej w oparciu o usługi telekomunikacyjne, gdyż w warunkach pandemii COVID-19 te usługi okazały się kluczowe dla klientów indywidualnych, biznesowych i instytucjonalnych. Jednak nowe inwestycje sektorowe będą musiały być dostosowane do aktualnej sytuacji rynkowej, charakteryzującej się presją inflacyjną i rosnącą konkurencją w zakresie konwergencji.

Ogólna sytuacja makroekonomiczna, na której odbił się wybuch pandemii COVID-19, miała także niekorzystny wpływ na rynek pracy. Stopa bezrobocia w Polsce wzrosła na koniec grudnia 2020 roku do poziomu 6,2% (+1 pp. rok-do- roku). Było to skutkiem zamrożenia gospodarki w drugim kwartale oraz późniejszych ograniczeń pandemicznych, co wpłynęło na sytuację przedsiębiorstw. Równocześnie nastąpił wzrost wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw, choć dynamika tego wzrostu była niższa (+5,4% w ujęciu rocznym w wartościach nominalnych). W 2021 roku można oczekiwać dalszego wzrostu bezrobocia ze względu na obowiązujące restrykcje związane z pandemią. Na poziom bezrobocia będzie wpływać kondycja poszczególnych branż oraz zakres wsparcia finansowego (w tym w ramach budżetu Unii Europejskiej i Europejskiego Planu Odbudowy).

W obliczu pandemii, polski bank centralny obniżył stopę referencyjną do 0,10%, co jest najniższym poziomem w historii. W 2021 roku Rada Polityki Pieniężnej nie przewiduje zmiany polityki. Istnieje możliwość, że Rada będzie ją kontynuować do końca obecnej kadencji, upływającej w 2022 roku. Ewentualny wzrost stóp procentowych nie powinien mieć istotnego wpływu na koszt zadłużenia Grupy ze względu na utrzymywany wysoki poziom zabezpieczeń.

Wahania kursów walutowych mają wpływ na wysokość zobowiązań Orange Polska denominowanych w walutach obcych, a także na wysokość rozliczeń z operatorami zagranicznymi. Jednak ten wpływ jest w znacznym stopniu ograniczony poprzez posiadany przez Spółkę portfel transakcji zabezpieczających. W 2020 roku złoty osłabił się o 8,4% w stosunku do euro, a zyskał 1,1% w stosunku do dolara amerykańskiego. Wahania polskiej waluty były spowodowane głównie przez czynniki zewnętrzne. Ewentualne osłabienie kursu złotego nie powinno mieć znaczącego wpływu na wysokość zobowiązań Orange Polska denominowanych w walutach obcych oraz na wysokość rozliczeń z operatorami zagranicznymi ze względu na utrzymywany wysoki poziom zabezpieczeń.

Rynek telekomunikacyjny

Rynek telekomunikacyjny w Polsce jest rozwinięty i charakteryzuje się wysokimi wskaźnikami penetracji w większości segmentów. Branża ta jest niezwykle ważna dla polskiej gospodarki, szczególnie w erze cyfrowej. Wraz z branżą informatyczną i branżą treści programowych kształtuje społeczeństwo informacyjne i aktywnie uczestniczy w transformacji polskich firm.

Wybuch pandemii COVID-19 w 2020 roku, jak nigdy wcześniej uwypuklił rolę sektora telekomunikacyjnego, znacząco przyspieszając w Polsce zmiany w kierunku rozwiązań cyfrowych. Jakość sieci okazała się ważna dla wszystkich, co przełożyło się na wzrost popytu na stacjonarny dostęp szerokopasmowy, a zwłaszcza na usługi światłowodowe.

Rynek telekomunikacyjny ewoluuje także pod względem technologii – stoimy u progu ery 5G wraz z nowymi rozwiązaniami i usługami, jakie ta technologia ma wnieść na rynek. Ta transformacja będzie szczególnie istotna dla klientów biznesowych. Starając się sprostać tej wielkiej odpowiedzialności, branża telekomunikacyjna mierzy się z wieloma wyzwaniami biznesowymi i technicznymi, które wymagają znacznych inwestycji w infrastrukturę obecnie i w kolejnych latach, w celu zapewnienia klientom indywidualnym, publicznym i biznesowym szybkiego i bezpiecznego dostępu do Internetu (przewodowego i bezprzewodowego), a także nowych usług i urządzeń, spełniających nowe wymagania.

Rynek telekomunikacyjny w Polsce charakteryzuje się silną konkurencją i relatywnym rozdrobnieniem. Jest zdominowany przez usługi mobilne, a intensywny proces wypierania przez nie telefonii stacjonarnej dotyczy zarówno połączeń głosowych jak i dostępu do Internetu. Te czynniki miały w przeszłości poważny wpływ na rynek jako całość, przekładając się na jedne z najniższych cen usług telekomunikacyjnych w Unii Europejskiej. Jednak 2019 rok przyniósł przełom na rynku: operatorzy komórkowi podnieśli ceny usług w formule „więcej za więcej”. Było to efektem ówczesnej korzystnej sytuacji gospodarczej w Polsce, bardzo niskich cen usług telekomunikacyjnych, wyrównanych udziałów największych operatorów oraz planowanych inwestycji w technologię 5G. Można zatem zakładać, że uczestnicy gry rynkowej będą się nadal koncentrować na tworzeniu wartości.

Według szacunków Orange Polska, po stabilizacji w 2018 roku, wartość rynku telekomunikacyjnego w Polsce wzrosła w 2019 roku, a następnie utrzymała się na tym samym poziomie w 2020 roku. Historycznie, kluczowe czynniki, które w ubiegłych latach wpływały na wartość rynku jako całości, były następujące:

 

  •  Bardzo duża konkurencja cenowa w usługach mobilnych, która nasiliła się w czasie kilku wojen cenowych w segmencie konsumenckim i biznesowym. W efekcie, ceny tych usług w Polsce należą do najniższych w Unii Europejskiej. Kluczową rolę w destabilizacji sytuacji rynkowej odgrywał Play, który realizował agresywną strategię zdobywania udziału w rynku.
  • Strukturalny spadek w stacjonarnych usługach głosowych, do którego przyczyniły się głównie: bardzo szybkie upowszechnienie się usług komórkowych w przystępnej cenie, częściowa regulacja w tym segmencie oraz niekorzystne trendy demograficzne.
  • Słabo rozwinięta stacjonarna infrastruktura szerokopasmowa, zwłaszcza poza dużymi miastami, co w połączeniu z szybkim rozwojem rynku komórkowego i strategią operatorów zakładającą oferowanie wyłącznie usług mobilnych doprowadziło do wypierania usług stacjonarnych przez komórkowe. Wskaźnik penetracji dla mobilnego Internetu stosowanego do użytku w domu jest w Polsce znacznie wyższy od średniej dla krajów Unii Europejskiej.
  • W porównaniu z całym rynkiem, powyższe trendy znacząco bardziej wpływały na wyniki Orange Polska, co znalazło odzwierciedlenie w wieloletnim spadku przychodów. Przyczyniły się do tego głównie następujące czynniki:
    • konieczność dostosowania się do silnej konkurencji cenowej w usługach mobilnych w celu obrony udziałów w rynku konsumenckim i biznesowym,
    • bardzo znacząca ekspozycja w segmencie stacjonarnych usług głosowych ze względu na dominującą pozycję,
    • gorsze od średniej rynkowej wyniki w segmencie stacjonarnego dostępu do Internetu ze względu na wymogi regulacyjne i słabo rozwiniętą infrastrukturę w dużych miastach, co spowodowało utratę udziału w rynku na rzecz operatorów kablowych,
    • brak znaczącej ekspozycji na rynku płatnej telewizji.

W 2019 roku nastąpiły dalsze zmiany na rynku telekomunikacyjnym w Polsce. Operatorzy podnieśli ceny usług w formule „więcej za więcej”. Zmiany były najbardziej widoczne na rynku komórkowym, gdzie trzech z czterech operatorów infrastrukturalnych podniosło ceny w zamian za większe pakiety na transfer danych. Rynek telekomunikacyjny okazał się stosunkowo odporny na zawirowania związane z pandemią. Wraz z wprowadzeniem nowych zasad i ograniczeń, zmieniły się modele konsumpcji zarówno wśród klientów indywidualnych jak i biznesowych. Dynamicznie wzrosła transmisja danych oraz przychody z połączeń międzyoperatorskich. Jednocześnie spadły przychody z roamingu, a przychody z usług przedpłaconych i ze sprzedaży sprzętu podlegały znacznym wahaniom w poszczególnych kwartałach 2020 roku. Ponadto, w czasie pandemii sprzedaż usług szybkiego dostępu do Internetu osiągnęła rekordowy poziom w historii. W 2021 roku na rynku nadal utrzymuje się niepewność dotycząca możliwych kolejnych fal pandemii. Jednak dzięki trwającemu procesowi szczepień, tegoroczne perspektywy rynkowe mogą być bardziej pozytywne. Rynek telekomunikacyjny zmierza w stronę konwergencji usług stacjonarnych i komórkowych – ten kierunek potwierdzają działania operatorów w 2020 roku.

W naszej ocenie, w najbliższych latach kierunek rozwoju rynku będą wyznaczać następujące trendy:

  • Kontynuowane będą znaczące inwestycje w infrastrukturę Internetu dużych prędkości, kształtując charakter rynku telekomunikacyjnego. Wszyscy infrastrukturalni operatorzy komórkowi zdecydowali się rozszerzyć ofertę produktową o usługi stacjonarnego dostępu do Internetu poprzez przejęcia, umowy hurtowe lub umowy 48 o współpracy. Lepsza infrastruktura w połączeniu z rosnącym popytem na przesył danych spowoduje migrację do usług szybkiego Internetu. Biorąc pod uwagę aspekty ekonomiczne rozbudowy sieci światłowodowej i przedstawione publicznie plany inwestycyjne (w tym w ramach współpracy Orange Polska z APG w projekcie FiberCo oraz w ramach rządowego programu POPC), w zasięgu usług światłowodowych znajdzie się wkrótce ponad 50% gospodarstw domowych w Polsce.
  • Konwergencja jest coraz częściej postrzegana jako skuteczna formuła na pozyskanie gospodarstw domowych, czego potwierdzeniem jest sukces oferty Orange Love, przejęcie Netii przez Grupę Cyfrowy Polsat, odpłatne uzyskanie przez T-Mobile hurtowego dostępu do naszej sieci światłowodowej, współpraca Play z Vectrą oraz wprowadzenie usług komórkowych przez UPC. Rok 2020 przyniósł włączenie się operatorów komórkowych w rozbudowę sieci w ramach programu POPC, a także zapowiedź rozwoju oferty Play, po przejęciu przez Iliad, w kierunku usług stacjonarnego dostępu szerokopasmowego – to kolejne potwierdzenie, że konwergencja jest formułą przyszłości.
  • Największą zmianą na rynku komórkowym w Polsce jest zwrot ku 5G. Ta nowa technologia znacząco zmieni otoczenie rynkowe, a dzięki nowym możliwościom, takim jak AR/VR, przyczyni się do powstania nowych rodzajów usług. Klienci indywidualni będą się mogli cieszyć nowym doświadczeniem w zakresie gier, edukacji i zakupów. Technologia 5G jest także szczególnie istotna dla klientów biznesowych w obszarze rozwiązań dla Przemysłu 4.0. Sieci prywatne (dedykowane dużym klientom biznesowym), sztuczna inteligencja i narzędzia do analizy danych zapewnią dodatkową wartość oraz przyspieszą proces cyfryzacji przedsiębiorstw.
  • Przesył danych dynamicznie rośnie, do czego przyczynia się upowszechnienie nowoczesnych urządzeń mobilnych oraz bardzo szybki wzrost transmisji danych w przeliczeniu na jednego klienta, związany głównie z treściami multimedialnymi i mediami społecznościowymi. Przewidujemy, że przesył danych będzie nadal rosnąć w obecnym tempie przez co najmniej kilka lat – dopóki w Polsce będzie trwała rewolucja smartfonowa. Spełnienie oczekiwań klientów dotyczących nieprzerwanego i możliwie najlepszego dostępu do Internetu wymaga konwergentnego podejścia do kwestii jakości sieci. Z tego względu, kluczowy jest rozwój zarówno sieci stacjonarnej (światłowodowej) jak i mobilnej (4G/5G).
  • Postępująca cyfryzacja odgrywa coraz ważniejszą rolę we wszystkich sferach życia, a usługi mobilne nie są wyjątkiem. Powszechne korzystanie z rozwiązań cyfrowych – takich jak usługi dostępne z aplikacji mobilnych, zakupy mobilne czy obsługa klienta przy użyciu botów lub poprzez czat w aplikacji – podnosi kontakty pomiędzy operatorem a klientem na zupełnie nowy poziom.
  • Usługi ICT są coraz częściej postrzegane jako synergiczne wobec tradycyjnych usług telekomunikacyjnych, wzmacniając ofertę dla klientów biznesowych. Potwierdzają to niedawne ruchy na rynku: przejęcie przez Orange Polska firm BlueSoft w 2019 roku i Craftware w 2020 roku, zakup akcji Asseco Poland przez Cyfrowy Polsat, nabycie 3S przez Play oraz zapowiedziane inwestycje Orange Polska i innych operatorów w centra przetwarzania danych.
  • Wszystko przesuwa się w stronę Internetu i chmury, umożliwiając ewolucję takich usług, jak Internet Rzeczy, inteligentne domy i inteligentne miasta. Te rozwiązania będą wspierać bardziej ekologiczne podejście wśród firm, jednostek samorządowych i klientów indywidualnych.
  • Dynamicznie rozwija się marketing oparty na wykorzystaniu danych osobowych i wiedzy o klientach. Jest to zarówno źródło nowych możliwości, jak i wyzwanie dla cyberbezpieczeństwa i ochrony danych osobowych.
  • Rynek płatnej telewizji pozostanie względnie stabilny. W Polsce nadal bardzo silną pozycję ma telewizja linearna. Co prawda kontent OTT szybko rośnie, ale pozostanie raczej uzupełnieniem oferty linearnej niż jej znaczącym substytutem.
  • Przewidujemy stopniowe wchodzenie kart eSIM na rynek. Orange Polska wdrożył to przyjazne dla środowiska rozwiązanie już w grudniu 2018 roku, jako pierwszy operator komórkowy na rynku polskim.

Spowodowane pandemią koronawirusa przyspieszenie procesu cyfryzacji oraz transformacja bieżącej aktywności klientów w Internecie są oparte na usługach telekomunikacyjnych. Do przywrócenia wzrostu będzie się przyczyniać ekspansja szybkiego Internetu, stabilizacja w segmencie mobilnym oraz malejący wpływ telefonii stacjonarnej na ogólną wartość rynku.

Wierzymy, że dzięki przyjętej strategii spółka Orange Polska jest przygotowana lepiej niż w przeszłości, by wykorzystać obiecujące trendy rynkowe. Będą temu sprzyjać następujące kluczowe atuty:

  • Rozbudowa sieci światłowodowej: Znaczące inwestycje w rozbudowę sieci światłowodowej pozwalają nam stopniowo nadgonić lukę technologiczną względem operatorów kablowych i już przyczyniły się do powrotu na ścieżkę wzrostu. Łącza światłowodowe to technologia przyszłościowa ̧ który na wiele lat zapewni nam przewagę konkurencyjną, a przy tym optymalna pod względem środowiskowym, gdyż w przeliczeniu na jeden Gb ma ponad pięciokrotnie wyższą efektywność energetyczną od xDSL. Po zrealizowaniu celu, jakim było objęcie światłowodami 5 mln gospodarstw domowych, chcemy nadal rozbudowywać tę sieć. Z tego powodu przystąpiliśmy do realizacji projektu FiberCo, którego celem będzie budowa sieci dostępowej FTTH dla około 1,7 mln gospodarstw domowych w Polsce, głównie w obszarach bez istniejącej infrastruktury szybkiego Internetu.
  • Konwergencja: Orange Polska ma wyjątkową pozycję w Polsce jako operator konwergentny i stosuje tę strategię głównie względem operatorów kablowych, którzy jak dotąd nie wprowadzili na szerszą skalę usług komórkowych. W 2020 roku wszyscy infrastrukturalni operatorzy komórkowi w Polsce wprowadzili oferty konwergentne łączące usługi mobilne i stacjonarne oraz zawarli umowy hurtowe z dostawcami stacjonarnej infrastruktury szerokopasmowej. W 2021 roku ten trend ulegnie przyspieszeniu ze względu na rozbudowę infrastruktury stacjonarnej (w tym w ramach projektu FiberCo oraz POPC), zwrot operatorów w kierunku infrastruktury mobilnej (sprzedaż infrastruktury przez Iliad i Cyfrowy Polsat firmie Cellnex) oraz wejście na rynek operatora Iliad, poszukującego dostępu do sieci stacjonarnej jako podstawy dla oferty konwergentnej.
  • Koncentracja na wartości: Począwszy od 2017 roku we wszelkich decyzjach komercyjnych kierujemy się budowaniem wartości. W szczególności, radykalnie uprościliśmy komórkowe plany taryfowe, budując je zgodnie z zasadą „więcej za więcej”.
  • Cyfryzacja: W 2019 roku wprowadziliśmy innowacyjną ofertę Orange Flex. Jest to całkowicie cyfrowa oferta obsługiwana z poziomu aplikacji w telefonie. Jest przy tym niezwykle elastyczna: klienci mogą dopasować swój plan komórkowy z poziomu smartfona, a potem łatwo zmieniać pakiety zależnie od potrzeb, bez żadnych umów lojalnościowych.
  • ICT: Dostrzegając zapotrzebowanie na rynku, Orange Polska podjął decyzję o nabyciu spółki BlueSoft w 2019 roku oraz 100% udziałów w spółce Craftware w 2020 roku, wzmacniając swoją pozycję w obszarze usług ICT oraz w segmencie klientów biznesowych.
  • Innowacje: Dostrzegamy olbrzymi potencjał w innowacjach wspierających nasze produkty i usługi (także poprzez współpracę z partnerami) oraz nowych rozwiązaniach w obszarze obsługi klienta (takich jak czatbot Max czy zawieranie umów bez użycia papieru).
  • Orange Goes Green: Jesteśmy świadomi naszej roli i odpowiedzialności w zakresie ochrony klimatu. Postawiliśmy sobie za cel osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2040 roku poprzez działania wewnętrzne oraz koncentrację na nowych usługach.

Z drugiej strony, będziemy nadal pod presją wynikającą z niekorzystnych trendów w tradycyjnych usługach stacjonarnych oraz usługach stacjonarnego Internetu opartych na starszych technologiach. Szczegółowe informacje na temat strategii Orange Polska przedstawiono począwszy od tej strony.

W 2020 roku wyżej wymienione atuty okazały się bardzo istotne dla działalności Orange Polska w czasie pandemii. Dzięki nim mogliśmy nie tylko świadczyć usługi i dostarczać produkty potrzebne klientom, ale także wspierać ich odpowiednimi rozwiązaniami w nowej sytuacji rynkowej. Jesteśmy przekonani, że te atuty zapewnią nam w 2021 roku stabilność, przynosząc wzrost rentowności i przychodów.

Polski rynek telekomunikacyjny, zarówno w segmencie komórkowym jak i stacjonarnym, jest dość rozdrobniony. W 2020 roku, w segmencie mobilnym, Play został przejęty przez francuskiego operatora Iliad, co może mieć znaczący wpływ na dynamikę rynku w przyszłości. Zgodnie z oficjalnymi zapowiedziami, Iliad planuje ekspansję Play na rynku stacjonarnym – co potwierdza ogólny trend rynkowy w kierunku konwergencji. Nie jest jasne, jak Play zamierza budować zasięg usług stacjonarnych. Na rynku pojawiają się zatem wyraźne tendencje łączenia działalności mobilnej i stacjonarnej.

Orange Polska to wiodący operator telekomunikacyjny w Polsce, który jest obecny we wszystkich segmentach rynku. Dysponujemy największą bazą klientów zarówno usług stacjonarnych jak i komórkowych.

Łańcuch dostaw

Chcemy budować dobre, długotrwałe relacje z naszymi dostawcami i partnerami biznesowymi. Dbamy o to, aby te relacje były oparte na transparentnych zasadach i wzajemnych zobowiązaniach do przestrzegania standardów etycznych.

Bierzemy aktywny udział w realizacji wspólnego dla Grupy Orange programu oceny dostawców globalnych – QREDIC. Wyniki oceny są wykorzystywane w procesie negocjacji i wyboru dostawców na poziomie globalnym, np. przy zakupie sprzętu abonenckiego czy sieciowego. Definitywnie negatywna ocena w zakresie przestrzegania standardów etycznych i ekologicznych dyskwalifikuje dostawcę.

Na poziomie globalnym Grupa Orange jest członkiem-założycielem stowarzyszenia Joint Audit Cooperation (JAC), które zrzesza operatorów telekomunikacyjnych w celu kontroli, oceny i wspierania zasad odpowiedzialności społecznej wśród globalnych dostawców z branży teleinformatycznej. Stowarzyszenie ma zapewnić przestrzeganie przez wspólnych dostawców wymogów etycznych, środowiskowych oraz dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa pracowników, a także zakazu zatrudniania dzieci. W ramach sieci JAC, w 2020 roku przeprowadzono 76 nowych audytów.

Lokalnych dostawców zobowiązujemy do przestrzegania klauzul zgodności i CSR, które są umieszczane w umowach z naszą firmą i zawierają zobowiązanie kontrahenta do postępowania zgodnie z zasadami etycznego i odpowiedzialnego zachowania, w tym dotyczącymi praw człowieka, ochrony środowiska naturalnego, zrównoważonego rozwoju i zwalczania korupcji. Dodatkowo, we wszystkich umowach zakupowych umieszczamy klauzulę antykorupcyjną.

W 2020 roku współpracowaliśmy w Polsce z 3 317 dostawcami, w tym dostawcami sprzętu abonenckiego i sieciowego, usług budowy sieci oraz sprzętu komputerowego, a także firmami logistycznymi, agencjami outsourcingu personalnego oraz domami mediowymi. Staramy się, aby nasze relacje z dostawcami opierały się na kontraktach długoterminowych, zawierających transparentne zasady współpracy. Ponad 97,9% zakupów (pod względem wartości) jest realizowanych w oparciu o długoterminowe umowy ramowe. Sukcesywnie pracujemy nad tym, aby nasze zobowiązania wobec dostawców były regulowane w terminie. Wskaźnik terminowości opłat wynosi 88,6%. Standardowy termin płatności dla dostawcy wynosi do 30 dni (w przypadku 96% umów).

Prowadzimy konkurencyjną i otwartą politykę zakupową. Transparentność procesu wyłaniania dostawców zapewnia Regulamin Przeprowadzenia Procesu Zakupowego. Stanowi on zbiór zasad, którymi powinien się kierować każdy pracownik organizacji zakupowej w bezpośrednich i pośrednich kontaktach z dostawcą. Obejmuje procedury zakupowe, które w transparentny sposób określają zasady wyłaniania dostawcy, zawierania umów czy poufności informacji. W 2019 roku wprowadziliśmy we wszystkich umowach oddzielne zapisy dotyczące społecznej odpowiedzialności biznesu w postaci Klauzuli CSR. Do końca 2020 roku, 100% pracowników działu zakupów Orange Polska ukończyło szkolenie internetowe poświęcone zasadniczym aspektom społecznym w procesie dokonywania zakupów.

Obecnie ponad 71% zamówień (pod względem liczby) jest składanych elektronicznie, poprzez internetowe narzędzie zakupowe, które automatycznie analizuje złożone oferty. Ponadto, dostawcy chcący współpracować z Orange Polska mają możliwość samodzielnej rejestracji w bazie potencjalnych dostawców, dzięki czemu mogą uczestniczyć w procesach zakupowych prowadzonych przez Spółkę.

Otoczenie społeczne

Poziom życia w Polsce od lat stale się poprawia.

Pandemia koronawirusa COVID-19, która w ubiegłym roku zaatakowała świat, spowolniła rozwój, ale w kategoriach makroekonomicznych miała mniejszy wpływ na gospodarkę w Polsce niż w innych krajach europejskich.

Na koniec 3 kw. 2020, wskaźnik zatrudnienia w Polsce wynosił 69% (tj. o 4,6 pp. mniej niż w 2019 roku – był to pierwszy spadek tego wskaźnika od 2004 roku) i po raz pierwszy był wyższy od średniej unijnej, która wynosiła 67,8%. Jednak w Polsce występuje znaczne zróżnicowanie tego wskaźnika w zależności od wykształcenia i płci.

Pandemia jeszcze zaostrzyła ten problem. Podczas gdy w grupie osób z wykształceniem wyższym zatrudnienie wzrosło pomimo obostrzeń w gospodarce (do 88,2% wobec średniej 83,4% dla UE 27), to wśród osób z wykształceniem podstawowym i średnim jest znacznie niższe i szybko spada. W 3 kw. 2020, było zatrudnionych tylko 25% Polaków w wieku produkcyjnym z najniższym wykształceniem (ich liczba spadła w ciągu 12 miesięcy niemal o połowę i jest niższa od średniej unijnej o około 20 pp.). W przypadku kobiet należących do tej samej kategorii edukacyjnej wskaźnik ten wynosi zaledwie 16,2%, a w najmłodszej grupie wiekowej jest jeszcze niższy – zatrudnionych jest zaledwie 8,2% z nich (wobec średniej 35% dla całej UE). Do innych problemów na rynku pracy należą: gwałtowny wzrost samozatrudnienia, które zastępuje umowy o pracę (o 6,4% w 2020 roku) oraz znaczny spadek liczby zatrudnionych na podstawie umów na czas określony lub umów cywilnoprawnych (o 14,3%, co odpowiada blisko 400 tys. miejsc pracy). W świetle tych faktów, zaskakujący spadek stopy bezrobocia według danych Eurostatu do 3,3% w grudniu 2020 roku (wobec średniej unijnej na poziomie 7,5%) może wskazywać, że coraz więcej Polaków jest wypychanych na mniej bezpieczne formy zatrudnienia bądź całkowicie rezygnuje z szukania pracy.

Powyższe trendy mogą osłabić skutki podejmowanych w ostatnich latach działań na rzecz ograniczenia nierówności i ubóstwa w Polsce. Począwszy od 2015 roku, wzrost płacy minimalnej, zmiany w umowach cywilnoprawnych, a przede wszystkim programy wsparcia dla rodzin (500 zł miesięcznie na każde dziecko, 300 zł rocznie na wyprawkę szkolną) radykalnie poprawiły sytuację wielu słabszych grup, zwłaszcza tych o niskim statusie społeczno- ekonomicznym. Jednak od 2020 roku nasiliły się niekorzystne czynniki: kryzys na rynku pracy, wzrost inflacji osłabiający wpływ transferów socjalnych (siła nabywcza 500+ spadła o 10% od 2016 roku) oraz ryzyko, że programy społeczne będą wypychać kobiety z rynku pracy.

Taki rozwój sytuacji budzi tym większe obawy, że nierówności dochodowe w Polsce, które od 2005 roku stale się zmniejszały, zaczęły ponownie rosnąć w 2019 roku, a więc jeszcze przed pandemią. Współczynnik nierównomierności dochodowej Giniego, który jest miarą rozkładu rozporządzalnych dochodów ekwiwalentnych w społeczeństwie, obniżył się z blisko 35,6 punktów w 2005 roku do zaledwie 27,8 punktów na koniec 2018 roku, a następnie w 2019 roku zaczął ponownie rosnąć, osiągając poziom 28,5 punktów – nadal znacznie poniżej średniej unijnej. Ta tendencja jest tym bardziej niepokojąca, że zdaniem części ekonomistów poziom nierówności w Polsce wyznaczony w oparciu o dane podatkowe może być nawet o 25% wyższy od oficjalnych danych statystycznych opartych na deklaracjach – co oznaczałoby, że Polska plasuje się wśród krajów o najwyższych nierównościach dochodowych w Unii Europejskiej (zob. Blanchet, Chancel i Gethin, 2019).

Ponadto, Polska boryka się w dalszym ciągu z problemem szybkiego starzenia się społeczeństwa. Niekorzystne perspektywy demograficzne już teraz przekładają się na spadek liczby ludności w wieku produkcyjnym. Zgodnie z przygotowanym przez Komisję Europejską „Sprawozdaniem krajowym – Polska 2016 r.”, prognozuje się, że stosunek procentowy osób starszych do całej populacji wzrośnie z 20,9% w 2010 roku do 58% w 2050 roku. Jednocześnie, liczba urodzeń spadła w 2020 roku o 5%, osiągając najniższy poziom od 15 lat. Skutki gospodarcze pandemii oraz czasowa niewydolność systemu ochrony zdrowia w tym okresie z pewnością wzmocnią ten trend.

W warunkach pandemii, dostęp do Internetu stanowi nie tylko ułatwienie, ale wręcz warunek konieczny pełnego uczestnictwa w życiu społecznym, kulturalnym i zawodowym. Według GUS, w 2020 roku dostęp do Internetu posiadało ponad 9 na 10 gospodarstw domowych w Polsce. Prawie tyle samo (89,6%) miało dostęp szerokopasmowy – to znaczny wzrost względem 2019 roku, kiedy taki dostęp miało 83,3% gospodarstw domowych. Największa poprawa w dostępie do Internetu szerokopasmowego nastąpiła w 2020 roku na obszarach wiejskich i w mniejszych miastach, co niemal zniwelowało dysproporcję w tym zakresie względem dużych miast. Bezprecedensowy wzrost dotyczył zwłaszcza szerokopasmowego Internetu mobilnego, z którego korzysta blisko 67% gospodarstw domowych w Polsce (+12,4 pp. względem 2019 roku).

Ponieważ Internet stał się głównym sposobem funkcjonowania w wielu obszarach życia, wykluczenie cyfrowe, dotykające określone grupy społeczne i demograficzne, jest obecnie szczególnie dotkliwym problemem. Korzystanie z Internetu i nowych technologii jest zróżnicowane ze względu na czynniki społeczno- demograficzne, przede wszystkim wiek, 54 aktywność zawodową i wykształcenie. Z Internetu korzysta zdecydowana większość młodych i bardzo niewiele starszych osób. Wykluczenie cyfrowe zaczyna się w grupie wiekowej 55+, ale najbardziej dotyka osoby w wieku powyżej 65 lat – z których zaledwie 40% regularnie korzysta z Internetu. Ważną rolę odgrywa też poziom wykształcenia: z sieci internetowej korzysta regularnie 98,2% Polaków z wykształceniem wyższym wobec 75,6% z wykształceniem średnim oraz 67,8% z wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym. Problem nasila się wśród bezrobotnych, z których blisko 20% nie korzystało regularnie z Internetu w 2020 roku.

W obliczu okresowo wprowadzonych ograniczeń pandemicznych, zaniepokojenie może budzić stopień cyfryzacji polskich przedsiębiorstw. Chociaż na koniec 2020 roku 98,6% przedsiębiorstw w Polsce miało szerokopasmowy dostęp do Internetu, to ich ogólny wskaźnik intensywności cyfrowej należy do najniższych w Unii Europejskiej – dla 60,4% z nich określono go jako „bardzo niski”. Przed pandemią, 30% polskich przedsiębiorstw nie miało strony internetowej (o 7 pp. powyżej średniej unijnej), a zaledwie 15,6% z nich sprzedawało towary i usługi w sieci (dane z 2019 roku), co również niekorzystnie odbiega od średniej unijnej.

Jako firma telekomunikacyjna, musimy odpowiadać na zróżnicowane potrzeby klientów, zarówno tych starszych – mniej przekonanych do nowych technologii, jak i młodszych – przyzwyczajonych do ciągłego bycia on-line i podążających za nowinkami technologicznymi. Wydatki na usługi telekomunikacyjne są stałym elementem budżetu gospodarstw domowych, a każdy klient Orange Polska, niezależnie od zasobności portfela, może znaleźć ofertę dla siebie i swoich bliskich. Wyzwaniem społecznym staje się obecnie nie tyle dostęp do sieci, lecz umiejętność mądrego i bezpiecznego korzystania z nowych technologii.

Prawa człowieka

Z uwagi na model biznesowy i charakter łańcucha dostaw, polityka w zakresie praw człowieka jest formułowana na poziomie międzynarodowym przez Grupę Orange. Poza ogólnymi ramami Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) i Zasad Global Compact, Grupa przestrzega Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka, ustanowionych w 2011 roku.

Działania Grupy w odniesieniu do poszanowania podstawowych praw człowieka koncentrują się w trzech głównych obszarach:

  • relacje z pracownikami,
  • relacje z dostawcami,
  • poszanowanie prywatności i wolność wypowiedzi.

Kwestie odnoszące się do przestrzegania praw człowieka są zawarte w Kodeksie Etyki Orange Polska. Szanujemy wszystkich ludzi i ich prawo do prywatności. Akceptujemy różnorodność rozumianą w kategoriach pochodzenia, rasy, płci, kultury, wieku i stanu cywilnego, a także przekonań religijnych i politycznych oraz przynależności do organizacji społecznych i zawodowych.

Wprowadziliśmy w Orange Polska Kodeks dla Dostawców. Kodeks został opracowany na poziomie Grupy Orange i dostosowany do regulacji krajowych. Jego celem jest zachęcenie do stosowania i poszanowania praw i regulacji z zakresu praw człowieka oraz zapewnienie, iż będą one właściwie i efektywnie stosowane. Dostawcy zobowiązują się do przestrzegania praw człowieka i unikania angażowania się w jakiekolwiek przypadki ich naruszenia.

Kodeks obejmuje następujące obszary:

  • odpowiedzialność społeczna – swoboda zgromadzeń i prawo do negocjacji zbiorowych, praca niewolnicza, praca dzieci, różnorodność i niedyskryminowanie, wynagrodzenia, czas pracy i BHP;
  • odpowiedzialność środowiskowa – ochrona środowiska, zasoby naturalne i gospodarowanie odpadami;
  • zabronione praktyki biznesowe – polityka antykorupcyjna, konkurencja, sponsoring, dotacje polityczne, pranie pieniędzy oraz bezpieczeństwo i ochrona danych.

Kodeks został upubliczniony i wpisany do umów z dostawcami. Obecnie pracujemy nad opracowaniem polityki w zakresie praw człowieka dla Orange Polska.

Uruchomiliśmy także kurs e-learningowy z zakresu praw człowieka, który ukończyło 100% pracowników działu zakupów. Prawa związane z różnorodnością są przedmiotem naszej polityki zarządzania różnorodnością (więcej na str. 137), zaś ochrona prywatności i danych osobowych – przedmiotem polityki w zakresie bezpieczeństwa klientów.

W umowach z dostawcami wprowadzono oddzielne zapisy dotyczące społecznej odpowiedzialności biznesu w postaci Klauzuli CSR. Strony zobowiązują się przestrzegać oraz podejmować niezbędne starania w celu zobowiązania swoich pracowników, dostawców i podwykonawców do przestrzegania przepisów krajowych, europejskich i międzynarodowych dotyczących standardów etycznych i odpowiedzialnego zachowania, w tym m.in. przepisów dotyczących praw człowieka, ochrony środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa osób oraz zrównoważonego rozwoju. Zobowiązują się przeciwdziałać naruszeniom w obszarze praw człowieka i podstawowych wolności, a także zagrożeniom dla zdrowia i bezpieczeństwa osób oraz środowiska. Oświadczają, że będą wymagać od swoich pracowników, dostawców i podwykonawców powstrzymywania się od zatrudniania dzieci, wykorzystywania pracy przymusowej oraz będą zwalczać wszelkie przejawy dyskryminacji. Klauzula obowiązuje od 2019 roku we wszystkich nowych umowach zakupowych.

Orange Polska bardzo poważnie traktuje wszelkie kwestie związane z przestrzeganiem praw człowieka. Szczególną dbałość przywiązuje do prawa w zakresie ochrony prywatności i ochrony danych osobowych. W celu zapobieżenia ewentualnym kradzieżom, nieuprawnionym modyfikacjom lub przetwarzaniu danych osobowych klientów i pracowników oraz danych osobowych powierzonych do przetwarzania przez Orange Polska, wdrożyliśmy zabezpieczenia zgodne z międzynarodowymi standardami i wprowadzamy proces oceny oraz przeciwdziałania skutkom naruszenia praw i wolności osób fizycznych, których dane przetwarzamy.

Otoczenie środowiskowe

Z technologii cyfrowej korzysta codziennie 6 miliardów ludzi na całym świecie. Sektor cyfrowy (sieci stacjonarne i komórkowe, systemy Internetu Rzeczy, sieci korporacyjne VPN, centra danych, ale również sprzęt klientów: smartfony, komputery, dekodery i in.) odpowiada za około 3,6% globalnego zużycia energii elektrycznej oraz ok. 1,4% globalnych emisji CO2(1).

Orange Polska nie pozostaje obojętny na globalne wyzwania dotyczące ochrony środowiska naturalnego i jego zasobów. Postawiliśmy sobie ambitne cele i podejmujemy konkretne działania w celu ograniczenia naszego wpływu na środowisko, zarówno bezpośredniego, jak i pośredniego. Naszym celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej netto już do 2040 roku – zarówno dla własnych emisji bezpośrednich i pośrednich jak i dla emisji w łańcuchu wartości.

Poza działaniami na rzecz ograniczenia naszego własnego wpływu na środowisko, jako dostawca usług telekomunikacyjnych możemy w znaczący sposób przyczynić się do zmniejszenia niekorzystnego wpływu działalności biznesowej innych podmiotów. Technologia cyfrowa jest obecnie wpisana we wszystkie obszary działalności człowieka, a rozwijanie zrównoważonych zastosowań cyfrowych staje się stałym wyzwaniem. Ponadto, w ramach radykalnej transformacji sektora przemysłowego, technologia cyfrowa stwarza także szanse na wdrożenie bardziej innowacyjnych i zrównoważonych rozwiązań, dostosowanych do wyzwań w zakresie oszczędzania energii i ochrony środowiska.

Nowoczesne technologie cyfrowe są istotną częścią rozwiązywania problemów klimatycznych. Usługi telekomunikacyjne wspierają zieloną transformację i oferują rozwiązania, dzięki którym nasi klienci mogą zmniejszać swoje emisje. Tele- czy wideokonferencje pozwalają ograniczyć podróże służbowe (zwłaszcza samolotem), a rozwiązania oparte o IoT, zwłaszcza z zakresu Smart City, optymalizują zużycie zasobów (np. energii elektrycznej czy wody) i redukują emisje i zanieczyszczenia poprzez inteligentne systemy zarządzania i monitoringu usług miejskich (np. dostaw mediów, miejskiego oświetlenia, miejsc parkingowych, rowerów czy systemów odbioru odpadów).

Korzystanie z nowych technologii to z jednej strony ogromna szansa na rozwój społeczno- gospodarczy i wypracowanie bardziej przyjaznych środowisku rozwiązań, a z drugiej — wyzwanie, jakie niesie szybkie starzenie się produktów i zwiększone zapotrzebowanie na energię. Stawia to nas przed problemem utylizacji wycofywanych z użytku urządzeń i zachęca do myślenia o ekoefektywności wewnątrz firmy i w relacjach z dostawcami. Oznacza także konieczność edukacji klientów i zachęcania ich do zwrotu urządzeń teleinformatycznych, których już nie używają.

(1)Źródło : Sustainability Journal 2018, Malmodin/Lunden, Międzynarodowa Agencja Energetyczna.

Poprzedni temat

Obsługa klienta

Następny temat

Otoczenie wewnętrzne

Wyniki wyszukiwania