14.1. Należności handlowe

Zdecydowana większość należności handlowych wynika z umów z klientami. Faktury wystawiane są zwykle co miesiąc, opłaty abonamentowe fakturowane są zwykle z góry, a opłaty zależne od wykorzystania usług z dołu. Termin płatności wynosi 14 dni po wystawieniu faktury dla większości klientów detalicznych oraz do 30 dni dla większości klientów hurtowych. Należności handlowe długoterminowe dotyczą głównie sprzedaży telefonów komórkowych w miesięcznym systemie ratalnym.

W ocenie Grupy, w odniesieniu do należności handlowych, nie występuje koncentracja ryzyka kredytowego z uwagi na dużą i zróżnicowaną bazę klientów indywidualnych i biznesowych. Maksymalną ekspozycję Grupy na ryzyko kredytowe na dzień zakończenia okresu sprawozdawczego odzwierciedla wartość bilansowa tych należności.

W dniu 11 września 2020 roku, Grupa i BNP Paribas S.A. rozszerzyły umowę (zawartą 20 czerwca 2019), na podstawie której OPL S.A. sprzedaje wybrane należności ze sprzedaży telefonów komórkowych w systemie ratalnym i usuwa je ze skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej. Wpływ na przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej za okresy 12 miesięcy zakończone 31 grudnia 2019 i 2020 roku wyniósł odpowiednio 67 milionów złotych i 291 milionów złotych, a strata na sprzedaży ujęta w pozostałych kosztach operacyjnych w tym samych okresach wyniosła odpowiednio 6 milionów złotych i 4 miliony złotych. W związku z umową, należności handlowe o wartości 202 milionów złotych na dzień 20 czerwca 2019 roku zostały zreklasyfikowane z kategorii wycenianych według zamortyzowanego kosztu do kategorii wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, ponieważ model biznesowy dla tych należności to otrzymywanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy oraz ich sprzedaż. Część ceny należnej od BNP Paribas S.A. w wysokości odpowiednio 41 milionów złotych i 24 milionów złotych jest odroczona i prezentowana w pozostałych aktywach na dzień 31 grudnia 2020 i 2019 roku.

Grupa stosuje metodę wartości bieżącej do wyceny należności wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Oczekiwane, skorygowane o ryzyko przepływy środków pieniężnych dotyczące tych należności dyskontowane są z zastosowaniem rynkowej stopy procentowej wolnej od ryzyka. Nominalne przepływy środków pieniężnych są pomniejszane o oczekiwane ryzyko kredytowe oparte o dane historyczne. Te skorygowane o ryzyko zdyskontowane przepływy środków pieniężnych są następnie korygowane o marżę oczekiwaną przez kupującego będącego uczestnikiem rynku. Marża jest określana na podstawie ostatniej transakcji sprzedaży należności w systemie ratalnym z BNP Paribas S.A.

Zmiany w odpisach aktualizujących należności handlowe w okresach 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2020 i 2019 roku zaprezentowano poniżej:

W wyniku pandemii COVID-19 Grupa rozpoznała w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 roku dodatkowe 26 milionów złotych kosztu z tytułu utraty wartości należności handlowych (patrz Nota 5a).

Informacje dotyczące ekspozycji Grupy na ryzyko kredytowe należności handlowych na dzień 31 grudnia 2020 roku przedstawiały się następująco:

Informacje dotyczące ekspozycji Grupy na ryzyko kredytowe należności handlowych na dzień 31 grudnia 2019 roku przedstawiały się następująco: